W czym możemy Ci pomóc?
tel. 61 424-59-10fax 61 426-30-87
Rozmiar
czcionki
Wysoki
kontrast Focus Szukaj
Historia wodociągu Miasta Gniezna
Żadne zabytki archeologiczne, ani tym bardziej źródła literackie nie wskażą czasu, kiedy zaczęto stosować sposoby dostarczania wody tym, którzy w pobliżu jej nie mieli, a stanowiącej podstawę bytu. Wśród najstarszych budowli wodociągowych wymienia się:
Pierwsze wodociągi ograniczały się do ujęcia wody i jej dostarczania odbiorcom. Wraz z rozwojem cywilizacji źródła wody czystej zdatnej bezpośrednio do spożycia ograniczyły się i wodociągi poszerzyły się o nową funkcję to jest uzdatnianie.
Historia gnieźnieńskiego wodociągu rozpoczyna się pod koniec XIX wieku, kiedy to ówczesne władze miasta zdecydowały się na zafundowanie miastu wodociągu. Niewątpliwie Gniezno jako Pierwsza Stolica Polski będąca dynamicznym ośrodkiem miejskim dysponowała określonym systemem wodociągowym, a Gnieźnianie znani byli z czystości. W dawniejszych czasach w bogatych domach były łaźnie, a dla mniej zamożnych istniała łaźnia miejska. W wodę zaopatrywano się ze studzien skąd donoszono ją do odbiorcy.
380 lat temu, a więc w roku 1623 Piwowarowie Gnieźnieńscy otrzymali od Arcybiskupa Wawrzyńca Gębickiego, właściciela jeziora Jelonek, zgodę Kapituły na pobudowanie wodociągu nad jeziorem Jelonek. Jednak brak jest danych rzeczowych.
Wodociąg Gniezno w aktualnej formie technologicznej i lokalizacyjnej istnieje od 1888 roku. Inicjatorem poszukiwań wysokowydajnego źródła wody i budowy wodociągów miejskich był Zarząd Miejski (Magistrat). W latach 1881-1887 przeprowadzono kompleksowe badania w celu ustalenia lokalizacji ujęcia i stacji wodociągowej. Najbardziej korzystne warunki ustalono nad jeziorem Winiary. Tu też zlokalizowano ujęcie ze względu na jak to określono „obfitość źródła” oraz w niecce terenowej stację wodociągową, a na pobliskim wzniesieniu wieżę ciśnień. Po ustaleniu lokalizacji w roku 1887 Zarząd Miasta zlecił firmie Maschinen – Aktiengesellschaft z Królewca wykonanie wodociągu. Roboty budowlane rozpoczęto i zakończono w 1888 roku, a więc niespełna rok, co w porównaniu z czasami dzisiejszymi jest niewiarygodne.
Należałoby wskazać również na niezłą kondycję finansową wówczas miasta, gdyż pod koniec XIX wieku w Gnieźnie powstają:
Pobudowany wodociąg składał się z:
Woda ze studni przepływała na napowietrzalnię układem lewarowym. Po uzdatnieniu woda była przy pomocy pompy tłokowej z napędem parowym tłoczona na wieżę ciśnień skąd grawitacyjnie dostarczano ją do miasta. Zdolność produkcyjna ówczesnego wodociągu wynosiła 40 m3/h. Zakres zwodociągowania z roku na rok się zwiększał i w roku 1930 87% mieszkańców korzystało z wodociągu. W porównaniu do innych okolicznych miejscowości Gniezno w Wielkopolsce należało do miast przodujących w zakresie uzbrojenia. Warto również zaznaczyć, że wodociąg był zakładem rentownym, a pod względem wielkości zysku zajmował czwartą pozycję. Ciekawostką jest również fakt, że z budżetu miasta na gospodarkę komunalną przeznaczano ok. 5%, natomiast wpływy do budżetu z gospodarki komunalnej stanowiły 50%.
Rozwój miasta powodował rosnące zapotrzebowanie na wodę. Konieczne więc były kolejne modernizacje, i tak w latach:
Ponieważ zapotrzebowanie wody stale przewyższało możliwości produkcyjne wodociągu, w latach 1952/54 na miejscu starej garbarni uruchomiono ujęcie i stację uzdatniania przy jeziorze Jelonek, które po modernizacji w latach 1980/87 znacznie wspomagało wodociąg Winiary. Aktualna zdolność produkcyjna wodociągu gnieźnieńskiego jest 25 razy większa w stosunku do wodociągu z 1888 roku. Dla porównania w roku 1960 na mieszkańca Gniezna przypadało 70 l/d wody, natomiast w województwie poznańskim 35 l/d. Od 1976 roku wodociąg gnieźnieński wchodzi w skład Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji w Poznaniu. W okresie tym dla pełnego zapewnienia zaopatrzenia miasta w wodę nastąpił rozruch ujęcia i stacji uzdatniania wody przy ul. Sosnowej. Po początkowym okresie tj. do roku 1994 następował systematyczny wzrost zużycia wody. Następnie ze względu na coraz bardziej pogarszającą się sytuację ekonomiczną zakładów pracy i mieszkańców miasta od roku 1995 następuje systematyczny spadek zużycia wody.
Bezpośrednim następstwem dostarczania wody mieszkańcom przez system wodociągowy jest jej zużycie i zrzut do kanalizacji i dalej na oczyszczalnię ścieków. W roku 1904 przystąpiono do budowy miejskiej sieci kanalizacyjnej. Oczyszczalnia ścieków została pobudowana w 1905 roku i składała się z urządzeń mechanicznego i biologicznego oczyszczania ścieków. W latach 80-tych oczyszczalnię zmodernizowano w części biologicznej i mechanicznej, przystosowując proces technologiczny do wymogów początku lat 90 – tych. Zabiegi te i inwestycje pozwalają skutecznie chronić odbiornik zwany Strugą Gnieźnieńską przed zanieczyszczeniem. Ostatnia dekada to ciągłe unowocześnianie procesu technologicznego oczyszczalni tak, aby była ona przystosowana do wymogów europejskich.
tel. 61 424-59-10
tel: 61 424-59-60 (24h)
tel: 994 (24h)
